ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ, ένα εξάωρο blackout δύο δημοφιλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης ήταν αρκετό για να δημιουργηθεί παγκόσμια αναστάτωση. Ραντεβού ματαιώθηκαν, έξοδοι ακυρώθηκαν, επικοινωνίες δεν ολοκληρώθηκαν και, κυρίως, πολυάριθμοι χρήστες του διαδικτύου βρέθηκαν αντιμέτωποι με άφθονο ελεύθερο χρόνο.
Κάπως έτσι ο εικονικός κόσμος αντικαταστάθηκε από τον πραγματικό, ενώ το ψηφιακό σκοτάδι ανέδειξε τις αμέτρητες δραστηριότητες στις οποίες μπορείς να επιδοθείς όταν δεν γίνεσαι θύμα των αλγόριθμων.
Η Catherine Price είναι συγγραφέας και βραβευμένη επιστημονική αρθρογράφος. Έχει συνεργαστεί με κορυφαία διεθνή μέσα ενημέρωσης όπως οι «New York Times», το «Popular Science» και οι «Los Angeles Times». Έχει αποφοιτήσει από το Yale και το Berkeley, έχει λάβει υποτροφίες από το Middlebury, το Société de Chimie Industrielle και το ΜΙΤ, και της έχει απονεμηθεί το βραβείο Gobind Behari Lal για επιστημονικά της κείμενα.
Με το βιβλίο της «Πώς να χωρίσετε με το κινητό σας», το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Keybooks, παρουσιάζει έναν εύληπτο, κατανοητό και πρακτικό οδηγό προκειμένου οι ατελείωτες ώρες που ξοδεύετε στο κινητό σας να αποτελέσουν παρελθόν.
Άραγε, πόσες φορές δεν έχετε πιάσει τον εαυτό σας να κοιτάζει αφηρημένα το smartphone, σκοτώνοντας την πλήξη σας σε ουρές αναμονής ή μέσα μεταφοράς; Πόσες νύχτες δεν το έχετε δίπλα από το κρεβάτι σας; Πόσα μηνύματα απαντάτε κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας; Αλλά και πόσες φορές έχετε συνειδητοποιήσει ότι έχετε τη συσκευή του τηλεφώνου δίπλα στο τραπέζι την ώρα που τρώτε, τσεκάροντας χωρίς λόγο και αιτία τις ειδοποιήσεις, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει τίποτα σημαντικό ή καινούργιο να δείτε;
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, η Catherine Price μιλά αποκλειστικά στη LiFO για τους τρόπους της ψηφιακής αποτοξίνωσης, τη σχέση μας με το κινητό τηλέφωνο αλλά και γιατί πιστεύει πως η ζωή δεν εκτυλίσσεται μπροστά από μια οθόνη.
— Ποιες σκέψεις σας δημιουργούνται όταν βλέπετε ζευγάρια ή ανθρώπους, αντί να μιλούν μεταξύ τους, να χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο;
Είναι αλήθεια ότι αυτό το παρατηρώ συνεχώς να συμβαίνει κι είναι κάτι που με στενοχωρεί πάρα πολύ. Δεν σας κρύβω ότι νιώθω ακόμη χειρότερα όταν βλέπω μωρά να κοιτάζουν τα iPhones ενώ τα πηγαίνουν βόλτα μέσα στα καροτσάκια ή παιδιά να κάνουν το ίδιο όταν βρίσκονται σε εξόδους με τους γονείς τους. Υπάρχουν στιγμές που σκέφτομαι ότι πρέπει να τους σταματήσω και να τους φωνάξω: «Η ζωή σου σε προσπερνά. Γιατί τη σπαταλάς στις οθόνες;».
— Πώς μπορούμε, λοιπόν, να χωρίσουμε από το κινητό μας;
Ο χωρισμός από το τηλέφωνό μας δεν σημαίνει ότι πρέπει να το ξεφορτωθούμε εντελώς. Αντιθέτως, πιστεύω ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια πιο υγιής σχέση με αυτό.
Ουσιαστικά, στο πλαίσιο αυτό μπορείτε να διατηρείτε αυτά που αγαπάτε από το τηλέφωνό σας και να ελαχιστοποιείτε όλα εκείνα τα οποία δεν χρειάζεται να κάνετε. Με άλλα λόγια, είναι όπως όταν φεύγεις από ένα βασανιστικό ειδύλλιο στο οποίο λαχταράς συνεχώς το άλλο άτομο, δεν αντέχεις να είσαι χωρισμένος και, τελικά, επιλέγεις απλώς να μπορείς να είσαι φίλος. Οπότε, ο «χωρισμός» με το τηλέφωνό σας δεν σημαίνει ότι ξοδεύετε λιγότερο χρόνο σε αυτό, αλλά έχει να κάνει με το να αφιερώνετε πολύ περισσότερο χρόνο στη ζωή σας.
Μικρές κινήσεις όπως το να αγοράσετε ένα καινούργιο ξυπνητήρι προκειμένου να μπορείτε να αφήνετε έξω από την κρεβατοκάμαρά σας τη συσκευή του κινητού σας τηλεφώνου, ή να ελαχιστοποιήσετε τις ειδοποιήσεις, έτσι ώστε να μη σας αποσπούν συνεχώς, είναι πράξεις ικανές να σας κάνουν να σκεφτείτε τι πραγματικά θέλετε να κάνετε με τη μοναδική και πολύτιμη ζωή σας.
Ξέρετε, τα τηλέφωνά μας κλέβουν τη ζωή μας διαρκώς. Αν αθροίσετε όλα αυτά τα συνεχή πεντάλεπτα που σπαταλάμε στην οθόνη του κινητού μας τηλεφώνου, θα διαπιστώσετε πόσο πολύ χρόνο μας κλέβει από την καθημερινότητά μας. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι τα ίδια τα smartphones αλλά η σχέση που έχουμε αναπτύξει με αυτά. Το κινητό μας είναι ένα εργαλείο, αλλά εμείς το βλέπουμε ως έναν ανίκητο πειρασμό.
— Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να γράψετε το βιβλίο;
Καταρχάς, είμαι δημοσιογράφος που ασχολείται με θέματα υγείας, επιστήμης και εκπαίδευσης και ασχολούμαι σε βάθος με την αυτοσυγκέντρωση και την ενσυναίσθηση, τομείς που συνέβαλαν καταλυτικά στο να μεγεθύνουν την περιέργειά μου για το συγκεκριμένο παγκόσμιο πρόβλημα, με αποτέλεσμα να αποφασίσω να γράψω αυτό το βιβλίο.
Ωστόσο, υπήρχε κι ένας άλλος λόγος. Ήταν μια προσωπική εμπειρία που είχα πριν έξι χρόνια, όταν ένα βράδυ του 2015, καθώς βρισκόμουν με το μωρό μου, παρατήρησα ότι με κοίταζε στο πρόσωπο όση ώρα εγώ ασχολούμουν με το τηλέφωνό μου. Εκείνη τη στιγμή, η καρδιά μου βυθίστηκε. Αντιλήφθηκα ότι σε καμία περίπτωση δεν ήταν αυτή η εντύπωση που ήθελα να έχει για μια ανθρώπινη σχέση. Και, επίσης, δεν ήταν αυτό που ήθελα να βιώσω εγώ στη δική μου ζωή.
Κάπως έτσι, όσο περισσότερο παρατηρούσα τον κόσμο γύρω μου τόσο συνειδητοποιούσα ότι αυτό εξελισσόταν σ’ ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Γι’ αυτό ήθελα να γράψω κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους οι οποίοι δεν γνωρίζουν με ποιον τρόπο να το διαχειριστούν.
— Υπάρχει μια ιστορία ψηφιακού εθισμού που θυμάστε πολύ έντονα;
Νομίζω ότι κάθε φορά που περιτριγυρίζομαι από πλήθος ανθρώπων διαπιστώνω ότι είμαι μάρτυρας μιας εθιστικής συμπεριφοράς στον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα smartphones. Η δική μου ιστορία με το παιδί μου που σας εξιστόρησα είναι ενδεικτική του γεγονότος ότι όλοι έχουμε γίνει θύματα αυτής της ιδιόρρυθμης τεχνολογικής σχέσης.
Όμως, το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι συσκευές είναι πλέον απαραίτητες σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής μας. Είναι φωτογραφικές μηχανές, έχουν βιντεοκάμερα, μας ενημερώνουν για τον καιρό, διαβάζουμε τις ειδήσεις, μπορούμε να χρησιμοποιούμε τους λογαριασμούς μας ή να κρατάμε διαδικτυακή επαφή με φίλους που μένουν μακριά μας.
Ταυτόχρονα, είναι σκόπιμα σχεδιασμένα ώστε να μας προκαλούν εθισμό. Τα καλά νέα είναι ότι είναι εφικτό να δημιουργηθεί μια υγιής και μακροπρόθεσμη σχέση, κι αυτός είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο έγραψα το βιβλίο μου και δημιούργησα το ScreenLifeBalance.com προκειμένου να μοιραστώ με τους ανθρώπους όσα έχω μάθει για το πώς να το κάνω.
— Η εξαρτημένη σχέση με το κινητό μας κρύβει τελικά ένα συναισθηματικό κενό; Δηλαδή, νιώθουμε λιγότερο μόνοι όταν το χρησιμοποιούμε;
Αναμφίβολα. Συχνά στρεφόμαστε στα τηλέφωνά μας για να καλύψουμε μια συναισθηματική ανάγκη, όταν βαριόμαστε, όταν θέλουμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας, όταν έχουμε άγχος για κάτι και θέλουμε να ηρεμήσουμε ή όταν είμαστε μόνοι και επιθυμούμε ένα αίσθημα σύνδεσης.
Δυστυχώς, το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες «συνδέσεις» που βιώνουμε μέσω των τηλεφώνων και των εφαρμογών μας δεν είναι ίδιες με τις διαπροσωπικές μας συνδέσεις. Και, συχνά, δημιουργούν ένα δυσάρεστο αποτέλεσμα το οποίο, τελικά, μας κάνει να νιώθουμε ακόμα περισσότερο μόνοι.
— Αν σας έλεγα να μας δώσετε τρεις συμβουλές σας που θα μας βοηθήσουν να ξεκινήσουμε την αποτοξίνωση από τα τηλέφωνά μας, τι θα μας απαντούσατε;
Αρχικά, υπολογίστε πόσο χρόνο αφιερώνετε πραγματικά σε αυτό, υπάρχει μια εφαρμογή που λέγεται «Moment». Στη συνέχεια, αναρωτηθείτε αν πιστεύετε ότι η σχέση σας είναι υγιής. Επίσης, ρωτήστε κάποιον που σας αγαπά (έναν φίλο, το παιδί σας, τον σύντροφό σας) τι πιστεύει για τον τρόπο που αλληλεπιδράτε με το τηλέφωνό σας, ειδικά όταν βρίσκεστε μαζί του. Ουσιαστικά, αξιολογήστε την τωρινή σας σχέση, πριν κάνετε οτιδήποτε για να την αλλάξετε.
Επίσης, αποκτήστε τη συνήθεια να παρατηρείτε τις στιγμές που πρόκειται να πιάσετε το τηλέφωνό σας και ταυτόχρονα ρωτήστε τον εαυτό σας εάν θέλετε πραγματικά να το κάνετε. Στη συνέχεια, διαγράψτε τις εφαρμογές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, πείτε «όχι» στις ειδοποιήσεις, αλλάξτε το σημείο φόρτισης, εξασκηθείτε στις παύσεις και καθαρίστε την υπόλοιπη ψηφιακή ζωή σας.
Καταλήγοντας, αυτό που αξίζει να θυμόμαστε είναι ότι η ζωή μας είναι αυτό που προσέχουμε. Βιώνουμε μόνο αυτό που προσέχουμε. Θυμόμαστε μόνο αυτό που προσέχουμε. Επομένως, επιστρέψτε στην πραγματική ζωή. Ελάτε πάλι σε επαφή με όλα εκείνα που σας κάνουν χαρούμενους και είναι ανεξάντλητα στην εκτός διαδικτύου ζωή μας. Να «χωρίσετε» με το κινητό σας σημαίνει να δώσετε στον εαυτό σας μια ευκαιρία να κάνετε μια παύση και να σκεφτείτε.
ΔΕΙΤΕ ΠΩΣ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
