Είναι σχεδόν βέβαιο πως στην μέχρι τώρα πορεία σου έχεις συναντήσει τουλάχιστον ένα τοξικό άτομο. Ίσως πρόκειται για εκείνο τον χειριστικό συνάδελφο, τον απαισιόδοξο φίλο, το μίζερο ξάδελφο, το γνωστό που που δε σέβεται το χρόνο σου.
Είναι αυτό το άτομο που πάντα μετά από μια συνάντησή σας νιώθεις πολύ χειρότερα από ότι ήσουν πριν από αυτήν.
Τοξικοί άνθρωποι
Γνωρίζεις, ήδη, πόσο σημαντική είναι η αποτοξίνωση για τη σωματική σου υγεία. Γνωρίζεις πως η καλή διατροφή, η μείωση των αλκοολούχων ποτών, ο επαρκής ύπνος, η συστηματική άσκηση μπορούν να κάνουν θαύματα. Εξίσου σημαντική είναι και η αποτοξίνωση σε ψυχικό και πνευματικό επίπεδο. Μια τέτοιου είδους αποτοξίνωση απαιτεί την απομάκρυνση από καταστάσεις και ανθρώπους που απομυζούν την ενέργειά σου και σε γεμίζουν αρνητικότητα.
Οι τοξικοί άνθρωποι εγκυμονούν εξίσου μεγάλους κινδύνους, για την συνολική υγεία σου, με τις τοξικές τροφές.
Ρουφούν στην κυριολεξία την ενέργεια και το χρόνο σου, σε γεμίζουν αμφιβολίες και δεν είναι λίγες οι φορές συμβάλλουν στη μείωση της αυτοεκτίμησής σου.
Και το ακόμα χειρότερο; Η τοξικότητα είναι μεταδοτική.
Συνήθως είναι προσκολλημένοι επάνω σου για χρόνια και το να φύγουν από τη ζωή σου δεν φαίνεται καθόλου εύκολο.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι διαχείρισης τέτοιου είδους σχέσεων που με λίγη υπομονή, επιμονή και σταθερότητα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί.
Βήματα προς την αποτοξίνωση από τοξικούς ανθρώπους
Οι άνθρωποι που δρουν τοξικά δεν αναγνωρίζουν την έννοια των ορίων, απαιτούν να έχουν τον έλεγχο και συχνότατα σε κάνουν να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου. Είναι ιδιαίτερα επικριτικοί, έχουν πάντα δίκιο, αποποιούνται των ευθυνών τους και συνήθως κατηγορούν άλλους επιλέγοντας το ρόλο του θύματος.
Δύσκολα βασίζεσαι επάνω τους και η σχέση σας αποτελεί ένα καλογυρισμένο δράμα με πρωταγωνιστή την αρνητικότητα και τελευταίο ή απόντα κομπάρσο τη θετικότητα.
Μαζί τους νιώθεις άβολα, δεν εκφράζεσαι ελεύθερα, περνά από το νου σου η ιδέα πως δε σε σέβονται και η κριτική τους μόνο εποικοδομητική δεν είναι. Έχουν το «χάρισμα» να βγάζουν το χειρότερο εαυτό σου και να παίρνουν συνεχώς από εσένα χωρίς να δίνουν. Μπορεί να είναι σαρκαστικοί, να σε ρίχνουν ψυχολογικά ή να σε φορτώνουν ενοχές. Ο κατάλογος είναι μακρύς και σαφής ορισμός για την τοξικότητα στο ψυχικό επίπεδο δεν υπάρχει.
Ωστόσο, αν οι παραπάνω γραμμές σου φέρνουν στο νου κάποιο άτομο του περιβάλλοντός σου, ίσως έχει έρθει η ώρα για δράση.
Μην παίζεις το παιχνίδι της τοξικότητας
Το παιχνίδι της τοξικότητας είναι συγκεκριμένο. Τις περισσότερες φορές μπαίνεις σε αυτό ανυποψίαστος πρωτάρης. Καθώς ο καιρός περνά και στην καλύτερη περίπτωση, σε κάθε αλληλεπίδραση παραμένεις με ένα χαμόγελο συμπόνιας στα λεγόμενα του συνομιλητή σου προκειμένου να αποφύγεις πιθανές γκρίνιες ή συγκρούσεις.
Μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να σε προφυλάσσει από περαιτέρω αρνητικότητα αλλά παράλληλα αποτελεί πηγή ενθάρρυνσης του εκάστοτε αλληλεπιδρώντα να σε τοποθετήσει στους υποστηρικτές του.
Αυτό σημαίνει πως δηλώνεις διαθεσιμότητα και βρίσκεσαι στην πρώτη γραμμή κλήσης. Θα ήταν καλύτερο να εκφραστείς ανοιχτά και να διαφωνήσεις στηριζόμενος σε πραγματικά γεγονότα και όχι υποθέσεις ή συμπεράσματα. Μια τέτοια κίνηση θα προκαλέσει ταραχή στο συνομιλητή αλλά θα τον βάλει σε σκέψεις για την πιθανή εμπλοκή σου στις υποθέσεις του ξανά.
Επιπλέον, το να μην εξωτερικεύεις τα συναισθήματα και τις σκέψεις σου είναι από μόνο του αρκετά ανθυγιεινό.
Μίλησε αναφερόμενος σε εσένα και τα συναισθήματά σου έτσι ώστε να μη φανείς επικριτικός. Για παράδειγμα προτίμησε να πεις κάτι όπως «νιώθω άσχημα όταν σχολιάζεις τους φίλους μας και προτιμώ να μη συμμετέχω σε τέτοιες συζητήσεις» αντί για «συνεχώς σχολιάζεις τους φίλους μας».
Κράτα αποστάσεις ασφαλείας από την τοξικότητα
Ίσως το καλύτερο θα ήταν να διακόψεις κάθε είδους επαφή με άτομα που η παρουσία τους στη ζωή σου μόνο αρνητικές επιπτώσεις φέρει. Το να βγάλεις την τοξικότητα από τη ζωή σου είναι μια απόφαση για την οποία δεν πρόκειται να μετανιώσεις.
Ωστόσο, κάποιες φορές κάτι τέτοιο είναι αδύνατον όπως, για παράδειγμα, όταν πρόκειται για άτομα της οικογένειάς σου. Τότε το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να απομακρυνθείς και να παραμείνεις σε ασφαλή απόσταση.
Θέσε όρια και τήρησέ τα
Οι τοξικοί άνθρωποι δεν αποκολλώνται εύκολα. Χρειάζεται επιμονή, υπομονή και επαγρύπνυση. Θέσε τα όριά σου και μείνε σταθερός σε αυτά ότι και αν γίνει. Πολλές φορές στο πέρασμα του χρόνου τα πράγματα χαλαρώνουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το να χαλαρώσεις τα όριά σου αποδεικνύεται ως αδυναμία που θα αποτελέσει ευκαιρία να βρεθούν και πάλι στη ζωή σου.
Αν έχεις αποφασίσει να μείνεις μακριά κάνε το έχοντας στο νου σου πως ακόμα και αν είσαι αποφασισμένος, οι τοξικοί έχουν τον τρόπο τους να σε τραβούν πίσω. Πρόσεξε τις παγίδες.
Ίσως να σε καλέσουν γιατί έχουν ένα έκτακτο οικογενειακό πρόβλημα ή ίσως γιατί απλά σε χρειάζονται. Θα χρησιμοποιήσουν την πρώτη ευκαιρία για να σε φέρουν πίσω στη ζωή τους. Να θυμάσαι πως δεν είσαι υπεύθυνος για εκείνους και αν έχουν πραγματική ανάγκη, μπορείς να τους συστήσεις τους κατάλληλους, για βοήθεια, ανθρώπους.
Αν νιώσεις πως πνίγεσαι για άλλη μια φορά μη διστάσεις να είσαι σκληρός. Μπορείς να εκφράσεις τη λύπη σου για τα συναισθήματά τους και να φύγεις.
Μίλησε
Ίσως νιώσεις δύσκολα συναισθηματικά τερματίζοντας μια τοξική σχέση ή καθώς απομακρύνεσαι από αυτήν. Για να μπορέσεις να τα βγάλεις πέρα με τέτοιου είδους συναισθήματα, μίλησε με ανθρώπους υποστηρικτικούς ή με κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Πέρασε περισσότερο χρόνο με θετικούς ανθρώπους
Αντί να ξοδεύεις το χρόνο και την ενέργειά σου τοξικά πέρασε περισσότερο χρόνο με ανθρώπους που είναι θετικοί και υποστηρικτικοί. Είναι εκείνοι οι άνθρωποι που σε δέχονται για αυτό ακριβώς που είσαι και μαζί τους μπορείς να εκφράζεσαι ελεύθερα και να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου. Κάτι τέτοιο δε σημαίνει πως δεν ασκούν κριτική. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση έχεις να κάνεις με μια εποικοδομητική κριτική που εστιάζει τόσο στα αρνητικά όσο και στα θετικά, είναι καλοπροαίρετη και βοηθά στην ανάπτυξή σου.
Συγχώρεσε μα μην ξεχνάς
Η συγχώρεση είναι πραγματικά απελευθερωτική εμπειρία. Αφήνεις κάτι να φύγει από πάνω σου και συνεχίζεις τη ζωή σου. Το να συγχωρείς όμως δε σημαίνει πως ξεχνάς το πώς επηρεάστηκες στο παρελθόν, ούτε πως συνεχίζεις τη σχέση.
Τέλος, κάνε έναν επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων σου. Αναλογίσου τη σχέση κόστους – αξίας σε μια τοξική αλληλεπίδραση στην οποία προσφέρεις με το ρίσκο της δικής σου συναισθηματικής κατάρρευσης.
Το να βρίσκεσαι σε σχέσεις στις οποίες δίνεις συνεχώς χωρίς να παίρνεις, σε σχέσεις στις οποίες θεωρείσαι υπεύθυνος για τη συναισθηματική σταθερότητα κάποιου άλλου και σε σχέσεις που απομυζούν την ενέργειά σου είναι ένα παιχνίδι με αποτέλεσμα στημένο.
Δώσε προτεραιότητα στον εαυτό σου
Το μοναδικό πράγμα που έχεις να προσφέρεις σε αυτό τον κόσμο είναι ο εαυτός σου. Οφείλεις να σε φροντίζεις και κάτι τέτοιο εμπεριέχει το να έχεις αρκετή συναισθηματική ενέργεια για την ικανοποίηση των δικών σου αναγκών.
Εύη Ανδρέου – Σύμβουλος Ψ.Υγείας
